1000 yılların tarihinin şahidi Ayasofya hangi zor zamanlardan geçerek ayakta kalmıştır? Yeni başkentleri Konstantina Poliste yeni dinlerine ait büyük tapınağa ihtiyaçları vardır ve hristiyanların patrikhane kilisesi olmak üzere o günün İstanbuluna kurulacak büyük bir Ayasofyanın Konstantin emriyle başlar. Ayasoyfyaya baktığımızda 1500 yıllık ömrün yaşlandırdığı, huzurlu sakin ibadethane görürüz. İşin aslı, şimdi olduğu kadar huzurlu değildir geçmişi.
2 kere yıkılıp 3 kere yeniden yapılan Ayasofyanın hüzünlü öyküsü vardır. 1. Ayasofyanın yıkılışı son derece talihsiz hadiseye rastlar. O günlerin Roma İmparatoru Arkadiüs kalkıyor ve böyle tekbir Allah inancı üzerine kurulmuş yapının bahçesine sütun ve sütunun üzerine yarı çıplak heykel diktiriyor. O günlerde patrikhane kilisesin başında bulunan papa, bundan son derece rahatsız oluyor ve kalkıp ayin sırasında hem de herkesin içersinde bunun çok günah olduğundan bahseder.
Kraliçe bunun üzerine papayı adalara sürdürülüyor. Bunun üzerine halk ayaklanıyor. Meydanda toplanıp bu yapıtı yakıyor. 1. Ayasoyfa kızgın halk tarafından yakılarak yok edilince, şehir en büyük ibadethanesini kaybetti fakat bu yoksunluk çok uzun ürmedi. 2. Ayasofya daha yapılacak fakat onun da akibeti çok parlak olmayacaktı. O günlerde Roma İmparatoru ölmüş ve arkasında hiçbir varis bırakmamıştır. Bu kez Justinus adında okuma yazması olmayan general imparator seçilecektir. Ölümünden sonra yeğeni Justinyanus imparator seçilir.
Normalde Justinyanus, hem hipodromdaki askerlere bakmakta, hem de hipodromda bir takım eğlencelerde ayı oynatan adamın dansözlük yapan kızına aşıktır. Bu sayede bu kadın da Roma İmparatorluğuna kraliçe olacaktur. Bu durum o günün asil romalıların hiç hoşuna gitmeyecektir.
Justinyanusun Ayasofyayı bitirmesi ve muhteşem törenle mabede girmesiyle beraber artık şehir kutsanmış olacaktır.
Kubbeleri gökyüzüne uzanan bu muhteşem yapı dışardan kusursuz görülür evet ama bununla kalmaz. İçindeki incelikler ve sanatla işlenen ayrıntılar ziyaretçisinin hayretini hep ayakta tutar. Dünyanın dört bir tarafından birçok anıttan özel malzemeler burası için toplanmış.
